Thực phẩm chức năng là gì?
Theo định nghĩa của Bộ y tế, thực phẩm chức năng là sản phẩm thực phẩm hỗ trợ các chức năng trong cơ thể con người, có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng và giảm bớt nguy cơ bệnh tật.Thực phẩm chức năng bao gồm: thực phẩm bổ sung, thực phẩm chế biến từ thảo dược và thực phẩm sử dụng đặc biệt (thực phẩm dùng cho phụ nữ có thai, trẻ sơ sinh, người già..)
Thuốc và thực phẩm chức năng khác nhau như thế nào?
Thuốc
Thuốc chữa bệnh tham gia vào hoạt động chuyển hóa trong cơ thể. Nó khiến cấu trúc sinh lý hoặc bệnh lý đang mắc phải thay đổi. Thuốc giúp chữa lành những tổn thương trong cơ thể, giúp cho tiến triển bệnh tốt hơn.
Việc sử dụng thuốc nhằm làm giảm các triệu chứng của bệnh cũng như phục hồi và điều chỉnh các chức năng cơ thể.
Thực phẩm chức năng
Thực phẩm chức năng có tác dụng hỗ trợ chức năng cho các bộ phận trong cơ thể. Thực phẩm chức năng có thể có hoặc không có tác dụng dinh dưỡng. Nó nhằm tăng sức đề kháng, giảm bớt nguy cơ mắc bệnh và tạo sự thoải mái cho cơ thể.
Ở một số trường hợp cụ thể, thực phẩm chức năng có thể có công dụng như thuốc. Ví dụ: người bị chuột rút do thiếu canxi và vitamin D3, chỉ cần sử dụng thực phẩm bổ sung 2 chất này có thể cải thiện tình hình và giảm bớt các cơn co rút. Điều này đã gây ra những lầm tưởng đối với người tiêu dùng rằng sử dụng thực phẩm chức năng có công dụng tương đương thuốc chữa bệnh.
Bên cạnh đó, thuốc là kết quả y học cần được đánh giá dựa trên các bằng chứng cũng như nghiên cứu cụ thể. Bởi vậy, quy trình sản xuất 2 loại sản phẩm này cũng khác nhau. Đối với thực phẩm chức năng, người ta không yêu cầu kỹ thuật chế biến quá cao nhưng với thuốc chữa bệnh thì hoàn toàn ngược lại. Theo tiêu chuẩn của Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), bất kỳ loại thuốc đăng ký nào cũng chỉ có giá trị độc quyền tối đa trong 10 năm, tới khi gần hết hạn sẽ được đưa đi thử nghiệm lâm sàng để đánh giá lại công dụng cũng như hiệu quả.
Đối với thuốc chữa bệnh, người sử dụng cũng cần hết sức lưu ý liều lượng và cần có chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn. Còn thực phẩm chức năng thì ngược lại, người tiêu dùng có thể tự mua và uống không cần chỉ định.
Cách nhận biết sản phẩm là thuốc hay thực phẩm chức năng
Dấu hiệu để nhận biết sản phẩm là thuốc
Trên hộp ghi số đăng kí (SĐK) như sau: chữ-số được cấp-năm cấp.
Ví dụ: SĐK: V… – 1200 – 12
Trong đó:
+ Nếu VN: là thuốc nhập khẩu; còn VD, VS, V.. là thuốc sản xuất trong nước)
+ V…: ký hiệu nhận biết là thuốc
+ 1200: số thứ tự do Cục quản lý dược cấp
+ 12 : năm cấp số đăng ký (năm 2012)
-Số khác: GC-XXXX-XX là số đăng ký thuốc gia công
Dấu hiệu để nhận biết sản phẩm là thực phẩm chức năng
Số đăng ký ghi trên hộp là số công bố tiêu chuẩn (SCBTC) được viết như sau: Số được cấp/năm cấp/YT-CNTC và có dòng chữ: Thực phẩm dinh dưỡng hoặc Thực phẩm chức năng hoặc Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
Theo quy định, số đăng ký của TPCN bắt buộc phải được ghi theo định dạng như sau:
+ Đối với SĐK do Do BYT (Cục VSATTP) cấp được ghi theo định dạng: xxx/yyyy/YT-CNTC. Trong đó: xxx là số thứ tự được cấp, yyyy là năm cấp
Ví dụ: 123/2010/YT-CNTC
+ Đối với số đăng ký do sở y tế cấp được ghi theo định dạng: xxx/yyyy/YT-XX
Trong đó: xxx là số thứ tự được cấp, yyyy là năm cấp, XX là Tên viết tắt của tỉnh thành cấp SĐK
Ví dụ: 123/2010/YT-TG
- Ví dụ: SCBTC: 2204/2012/YT-CNTC
- Jex: 232/ATTP-XNCB
- Hoặc XXXX/ATTP-XNCB
- EVA NICE: 2324/2012/YT-CNTC.
Thực phẩm chức năng được coi là một sản phẩm hỗ trợ, bổ sung dưỡng chất cho cơ thể, do đó những tiêu chuẩn cũng như chỉ định với loại sản phẩm này cũng nhẹ hơn so với thuốc. Trên đây là một số đặc điểm để phân biệt thuốc và thực phẩm chức năng, giúp cho người tiêu dùng dễ dàng lựa chọn đúng sản phẩm.